Fixatie Disparatie
Enkele feiten over ‘zien en lezen’ ...
Ruim 80% van alle informatie die we tot ons nemen, bereikt ons via de ogen. Lezen is een specifiek aangeleerde functie. Om goed te kunnen lezen is het binoculair zicht, het zien met twee ogen, van groot belang. Pas omstreeks het 6e à 7e levensjaar is de samenwerking tussen de ogen en andere zintuigen zodanig dat het mogelijk is om symbolen te verwerken. Dit aangeleerde proces is op ongeveer 9-jarige leeftijd volledig geoptimaliseerd. Als de ogen dan nog niet optimaal samenwerken, kan dat invloed hebben op de (leer)prestaties.
Logisch dus, om bij leerproblemen ook naar de ogen te kijken om eventuele oogproblemen uit te sluiten.
Visuele disfunctie
Visuele disfunctie kan bij kinderen gezondheidsproblemen opleveren en hun schoolprestaties negatief beïnvloeden. Ook volwassenen kunnen in hun maatschappelijk functioneren hinder ondervinden van visuele disfunctie. Een veel voorkomende disfunctie die wordt veroorzaakt door een onjuiste oogsamenwerking is fixatie disparatie, afgekort FD. Bij FD nemen de hersenen de beelden van de beide ogen niet correct als een stabiel enkelbeeld waar.
Kinderen met dyslexie
Kinderen met dyslexie hebben veel meer moeite met lezen, spellen en schrijven dan niet-dyslectische kinderen van dezelfde leeftijd en hetzelfde intellegentieniveau. Er is alleen sprake van dyslexie als er geen andere oorzaken zijn die de leesproblemen kunnen verklaren.
Kinderen en FD-verschijnselen
Kinderen met FD zien een bewegend beeld zonder dat ze dit zelf beseffen. Het beeld van het linkeroog wordt door de hersenen nét naast het beeld van het rechteroog geprojecteerd, waardoor kinderen met FD alleen met zeer grote inspanning een stilstaand enkelbeeld kunnen zien en dat kan verstrekkende gevolgen hebben. Vaak heeft een kind met FD veel verschijnselen die horen bij dyslexie of is het zelfs al gediagnosticeerd als dyslectisch. Bij een verstoorde werking van de ogen neemt het gehoorzintuig automatisch een deel van de informatiewaarneming over. Het gehoor is bij kinderen met FD overprikkeld, er is zoveel ruis dat ze heel snel afgeleid worden. Ook kunnen er na verloop van tijd concentratie- of gedragsproblemen ontstaan, uit frustratie of als (emotioneel) compensatiegedrag.
Kenmerken van verborgen visuele afwijkingen kunnen zijn:
- Concentratie- en gedragsproblemen
- Omdraaien van cijfers, letters of woorden
- Langzaam spellend en radend lezen
- Moeilijkheden met begrijpend lezen
- Overslaan van letters of woorden
- Een slordig handschrift
- Hoofdpijn, vermoeidheid, nek- en/of rugklachten
- Branderige, jeukende of tranende ogen bij visuele inspanning
- Coördinatieproblemen (oog-hand)
Bij constatering van een of meer van de hierboven genoemde klachten kan het zeer zinvol zijn om eens een standaard oogmeting bij Van den Tol opticiens te laten doen.
Als de visuele klachten het gevolg zijn van een onjuiste oogsamenwerking, is een standaard oogmeting onvoldoende. In dat geval moet een oogspecialist voor binoculair zien (oogsamenwerking) worden ingeschakeld. Ook een dergelijk binoculair oogonderzoek kan bij Van den Tol opticiens worden uitgevoerd.
Oogonderzoek en advies
Aan een oogonderzoek voor fixatie disparatie worden de strengste eisen gesteld. Van den Tol werkt met een protocol om de juiste hulp te kunnen bieden.
Als er een afwijking wordt geconstateerd in het visuele systeem wordt er, indien er klachten zijn, een visuele training en/of een bril geadviseerd. Indien nodig wordt er doorverwezen naar een orthoptist of oogarts.
Begeleiden van kinderen met FD
In Nederland zijn onderwijzers, interne begeleiders, remedial teachers en eventuele (para)medici op scholen zeer goed opgeleid en ter zake kundig. In nauwe samenwerking met deze professionals kunnen we samen kinderen met bijvoorbeeld fixatie disparatie optimaal begeleiden. Een kind merkt bij gebruik van een goede, op maat geadviseerde bril een enorm verschil door vooruitgang in de schoolprestaties en krijgt zo het gevoel van vertrouwen, eigenwaarde en “kunnen” weer terug. Het is dus heel belangrijk dat dyslectische kinderen ook hun ogen laten meten om uit te sluiten dat er een visueel probleem is.